Цэвэр агаар, цэнхэр тэнгэр – Антарктидын мөсөн давхарга хайлж, дэлхийн ирээдүй эрсдэлд орлоо.

Мөсөн Давхаргын Хайлалт Далайн Түвшинд Үзүүлэх Нөлөө

Уур амьсгалын хямрал: Антарктидын мөсөн давхарга аюултай түвшинд хүрлээ

Антарктидын мөсөн давхаргын хайлалт нь дэлхийн далайн түвшний өсөлтөд шууд нөлөөлж, дэлхийн эрэг орчмын бүс нутгуудад ноцтой аюул занал учруулж байна. Сүүлийн жилүүдэд эрдэмтэд энэхүү үзэгдлийг нарийвчлан судалж, түүний үр дагаврын талаар санаа зовниж эхэлжээ.

Судалгаануудаас харахад, Антарктидын мөсөн давхаргын хайлалт сүүлийн 30 жилд урьд өмнө байгаагүй хурдацтай явагдаж байгаа бөгөөд энэ нь дэлхийн дулаарлын шууд үр дагавар юм. Тухайлбал, зөвхөн 2022 онд л гэхэд Антарктид тивээс 3 их наяд тонн мөс алдсан нь өмнөх жилүүдийнхээс даруй 2 дахин их үзүүлэлт юм.

Мөсөн давхаргын хайлалт нь далайн түвшний өсөлтөд шууд нөлөөлөх бөгөөд энэ нь эргийн бүс нутгийн хот суурин газруудад ноцтой аюул учруулж байна. Одоогийн байдлаар жилд дунджаар 3.3 мм-ээр далайн түвшин өсч байгаа нь эрэг орчмын бүс нутгийн дэд бүтэц, хүн амын аюулгүй байдалд заналхийлж байна.

Эрдэмтдийн тооцоолсноор хэрэв одоогийн хурдацаар мөсөн давхарга хайлсаар байвал 2100 он гэхэд далайн түвшин 1 метрээс дээш өсөх магадлалтай. Энэ нь дэлхийн хэмжээнд 800 сая гаруй хүн амьдардаг эрэг орчмын бүс нутгуудад шууд нөлөөлөх юм.

Үүний зэрэгцээ мөсөн давхаргын хайлалт нь далайн урсгал, цаг агаарын тогтолцоонд ч мөн нөлөөлж байна. Хүйтэн усны их хэмжээний нэмэгдэл нь далайн урсгалын тогтолцоог өөрчилж, улмаар дэлхийн уур амьсгалын тогтолцоонд сөрөг нөлөө үзүүлж байна.

Энэхүү асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд олон улсын хамтын ажиллагаа, хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах яаралтай арга хэмжээ авах шаардлагатай байна. Дэлхийн улс орнууд Парисын уур амьсгалын хэлэлцээрийн хүрээнд авсан үүрэг амлалтаа биелүүлэх, сэргээгдэх эрчим хүчний хэрэглээг нэмэгдүүлэх, нүүрстөрөгчийн ялгарлыг бууруулах зэрэг арга хэмжээг яаралтай авах шаардлагатай байна.

Эцэст нь дурдахад, Антарктидын мөсөн давхаргын хайлалт нь зөвхөн тухайн бүс нутгийн асуудал биш, харин дэлхий нийтийн тулгамдсан асуудал болоод байна. Иймд энэхүү асуудлыг шийдвэрлэхэд улс орон бүр, иргэн бүр хувь нэмрээ оруулах шаардлагатай юм.

Антарктидын Амьтдын Амьдрах Орчны Өөрчлөлт

Антарктидын Амьтдын Амьдрах Орчны Өөрчлөлт

Антарктид тивийн мөсөн давхаргын хайлалт нь тус бүс нутгийн амьтдын амьдрах орчинд ноцтой нөлөө үзүүлж байна. Сүүлийн жилүүдэд уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас мөсөн давхарга түргэн хурдацтай хайлж, энэ нь тэнд оршин суугч амьтдын популяцид шууд нөлөөлж эхэлжээ.

Пингвинүүд энэхүү өөрчлөлтөд хамгийн их өртөж буй амьтдын нэг юм. Ялангуяа Адели пингвиний популяци сүүлийн 40 жилийн хугацаанд 65 хувиар буурсан байна. Тэдний үндсэн хоол болох криль загас мөсөн давхаргын доор амьдардаг бөгөөд мөсний хайлалт нь тэдний хоол тэжээлийн эх үүсвэрийг ихээхэн хомсдуулж байна. Үүний зэрэгцээ үржлийн улиралд тэдний үүр засах газар улам бүр багасч байгаа нь нөхцөл байдлыг улам хүндрүүлж байна.

Далайн хөхтөн амьтад, тухайлбал Уэдделлийн далайн хав, далайн леопард зэрэг амьтад мөн адил сорилттой тулгарч байна. Тэдний амьдрах орчин болох мөсөн тавцан улам бүр задарч, үүний улмаас тэдний амьдрах орчин хумигдаж, хоол тэжээлийн нөөц багасч байна. Эдгээр амьтад мөсөн дээр амарч, үр төлөө өсгөх шаардлагатай байдаг тул мөсний хайлалт тэдний амьдралын мөчлөгт шууд нөлөөлж байна.

Түүнчлэн далайн усны температур нэмэгдэж байгаа нь далайн экосистемд томоохон өөрчлөлт авчирч байна. Криль загасны популяци буурч байгаа нь зөвхөн пингвин төдийгүй халим, далайн хав зэрэг бусад амьтдын хоол тэжээлийн хомсдолд хүргэж байна. Энэ нь хоол тэжээлийн гинжин хэлхээнд сөрөг нөлөө үзүүлж, бүхэл бүтэн экосистемийн тэнцвэрт байдлыг алдагдуулж байна.

Эрдэмтэд энэхүү өөрчлөлтийн хурд улам бүр нэмэгдэж байгааг анхааруулж байна. Хэрэв одоогийн байдлаар үргэлжилбэл, зарим төрөл зүйлийн амьтад ирэх хэдэн арван жилд устаж үгүй болох эрсдэлтэй байна. Иймд олон улсын хамтын нийгэмлэг хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах, уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах арга хэмжээг яаралтай авах шаардлагатай байна.

Антарктидын экосистемийг хамгаалах нь зөвхөн тухайн бүс нутгийн амьтдыг хамгаалах төдийгүй дэлхийн уур амьсгалын тогтвортой байдлыг хадгалахад чухал үүрэг гүйцэтгэнэ. Иймд бид бүхэн байгаль орчноо хамгаалах, уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах үйл хэрэгт идэвхтэй оролцох нь зүйтэй юм.

Дэлхийн Дулаарлын Улмаас Антарктидын Экосистемд Учрах Аюул

Дэлхийн Дулаарлын Улмаас Антарктидын Экосистемд Учрах Аюул

Антарктид тивийн экосистем нь дэлхийн уур амьсгалын тогтвортой байдалд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг бөгөөд сүүлийн жилүүдэд дэлхийн дулаарлын нөлөөгөөр ноцтой өөрчлөлтөд орж байна. Энэхүү өөрчлөлт нь зөвхөн тус бүс нутгийн амьтад, ургамлын аймагт төдийгүй дэлхий даяар ноцтой үр дагаврыг авчирч байна.

Эрдэмтдийн судалгаагаар Антарктидын мөсөн бүрхүүл жил бүр дунджаар 150-200 их наяд тонн хэмжээтэй хайлж байгаа нь далайн түвшин дэлхий даяар өсөх үндсэн шалтгаан болж байна. Энэ үйл явц нь далайн урсгал, усны температур, давсны агууламжид нөлөөлж, далайн экосистемийн тэнцвэрт байдлыг алдагдуулж байна.

Антарктидын пингвин, далайн хав, далайн шувууд зэрэг нутгийн төрөл зүйлүүд амьдрах орчноо алдаж, тэдгээрийн тоо толгой эрс буурч байна. Тухайлбал, Адели пингвиний популяци сүүлийн 40 жилд 65 хувиар буурсан бөгөөд энэ хандлага цаашид ч үргэлжлэх төлөвтэй байна. Үүний зэрэгцээ, далайн мөсний хайлалт нь криль хэмээх жижиг хавч төрөлтний амьдрах орчинд сөргөөр нөлөөлж, энэ нь хөхтөн амьтад болон шувуудын хоол тэжээлийн хомсдолд хүргэж байна.

Мөсөн давхаргын хайлалт нь далайн усны химийн найрлагад ч нөлөөлж, хүчиллэг чанар нэмэгдэх, хүчилтөрөгчийн агууламж буурах зэрэг үр дагаврыг бий болгож байна. Энэ нь далайн амьд организмуудын амьдрах орчныг доройтуулж, зарим төрөл зүйлийн устах эрсдэлийг нэмэгдүүлж байна.

Уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг арга хэмжээ яаралтай авахгүй бол Антарктидын экосистем эргэн сэргэхгүй хэмжээний өөрчлөлтөд орох магадлалтай. Олон улсын хамтын ажиллагаа, хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах, байгаль орчныг хамгаалах бодлого, хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэх нь чухал юм.

Дэлхийн улс орнууд Парисын уур амьсгалын гэрээний хүрээнд дэлхийн дулаарлыг 1.5-2 градусаар хязгаарлах зорилт тавьсан ч одоогийн байдлаар энэ зорилтод хүрэхэд хүндрэлтэй байна. Иймд засгийн газар, олон нийт, хувийн хэвшил хамтран ажиллаж, сэргээгдэх эрчим хүчийг нэмэгдүүлэх, нүүрстөрөгчийн ялгарлыг бууруулах, байгаль орчинд ээлтэй технологийг нэвтрүүлэх зэрэг арга хэмжээг яаралтай авах шаардлагатай байна.